Columns & Blogs

Het enigma van schaalgrootte

Met de schaal van het onderwijs zijn vreemde dingen aan de hand. Om eens wat te noemen: in het primair onderwijs (po) krijgen kleine- (< 145 leerlingen) en zeer-k...

Nationaal Programma Onderwijs

De pandemie legt structurele problemen onder een vergrootglas. Dat is het afgelopen jaar al vaak gezegd en gebleken. Een beschamend voorbeeld zijn de oplopende wa...

Slob geeft het op

Minister Slob heeft de handdoek in de ring gegooid. Hoe valt anders te begrijpen dat scholen in de grote steden - als het echt niet anders kan - ouders voor de kl...

Spookbeleid

De Tweede Kamer zag meerdere keren niets in een kleutertoets: het werd geen beleid. Toch schafte diezelfde Kamer de toets expliciet af. Het is een van de vele voo...

Delibereren

‘Als het regent in de samenleving, giet het in de school,’ zegt socioloog Kees Schuyt. Wat er op scholen gebeurt, is een goede graadmeter voor wat er gaande is i...

Wat is een school?

Lesgeven via een videoverbinding mag van de rechter, zo blijkt uit een uitspraak rond Stichting voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO). De oplossing voor het lerarente...

School overbelast door sectorraden, platforms, advies

Hoger salaris helpt niet zolang de leraar overbelast is door eisen van sectorraden, overlegorganen, belangengroepen, platforms en projectbureaus, concluderen drie...

Goede raad voor onderwijsministers

Er is werk aan de winkel voor de nieuwe onderwijsministers. Gebaseerd op eigen en andermans onderzoek volgen hier vijf adviezen om een begin te maken met het door...

Denken over onderwijs

Mensen zijn door-en-door sociale wezens en onderwijs is een door-en-door sociale praktijk. Als de Covid-19 pandemie íets duidelijk heeft gemaakt, dan is het dat....

Dekker en 'the devil in the details'

Medio januari kwam Sander Dekker met het wetsvoorstel ‘meer ruimte voor nieuwe scholen’ (VvW, 2016). Volgens de staatssecretaris is het nu ‘enorm ingewikkeld’ om...

Flexstuderen

Flexibel is zo’n typisch ‘hoera-woord’ van deze tijd. Flexibilisering is helemaal ‘hip and happening’. Flexibele zorg, flexibele contracten, werken met flexplekke...

Digitale paradox

‘Anything that can be digitized, can be customized.’ Vrij vertaald: alles wat je kunt digitaliseren, kun je personaliseren. Sinds Joseph Pine dit adagium dertig j...

Extra ruimte

Hoe meer ruimte hoe beter? Niet altijd. In schoolgebouwen zorgt extra ruimte voor problemen. In Zweden en Engeland weten ze daar alles van.

Commercialisering

Het Nederlandse onderwijs is wereldberoemd omdat openbare en bijzondere scholen publieke instellingen zijn die dezelfde bekostiging krijgen van de overheid. Sluip...

Burgers zijn geen consumenten

Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw is het heel normaal om in termen van klanten en consumenten te denken. Ook als het over onderwijs gaat. Leerling-enquête...

Verdeel de schaarste

Het lerarentekort vreet langzaam maar gestaag aan de onderwijsfundamenten. Het tekort heeft ook gevolgen voor gelijke kansen. Op scholen met meer leerlingen met e...

Samenwerkingsverbanden als kristallisatiepunt

Het spanningsveld tussen een overheid die ‘aanhoudende zorg’ heeft voor het onderwijs, en onderwijsinstellingen die veel autonomie hebben, tekent al meer dan een...

Uitwijkonderwijs

Het Nederlandse onderwijsstelsel is wereldberoemd vanwege het grote aandeel scholen dat ‘publiek gefinancierd en privaat bestuurd’ is. Volgens internationaal onde...

Passend onderwijs als 'kruipend concept'

De betekenis van woorden verandert met de tijd. Zo was ‘nostalgie’ in de zeventiende eeuw een neurologische aandoening. Symptomen: dwangmatig denken aan huis, nie...

Ontembare problemen

Veel vraagstukken staan tegenwoordig bekend als wicked problems of ontembare problemen. In beleidskringen is het een populaire kreet en in de Tweede Kamer komt he...

Te weinig leraren

Een tekort aan leraren blijft vaak lang onzichtbaar. Anders dan in de zorg, ontstaan er in het onderwijs geen wachtlijsten en gaan er geen operatiekamers dicht. S...

Verkiezingsperikelen

September 2016: Partijen en politici lopen zich warm voor de verkiezingen. Het ene na het andere verkiezingsprogramma komt voorbij. De onderwijsparagrafen gaan bi...

Extensiveren

Het aantal studenten in het hoger onderwijs is de laatste jaren flink toegenomen. Helemaal in lijn met de Lissabon-doelstelling volgt een steeds groter deel van e...

Entreetoetsen pabo

Grote verontwaardiging: de toelatingstoetsen voor de pabo zouden veel te moeilijk zijn. Maar om voldoende leerkrachten te krijgen en te houden, moeten de eisen ee...

Het goede voorbeeld

Laat politici de eerste stap zetten om meer kennis het onderwijs in te krijgen. Want van minder overhaaste maatregelen leren we meer.

Museum

Na maandenlang formeren zit er (oktober 2017) een liberaal-confessioneel kabinet. En ja hoor, in het regeerakkoord staat dat leerlingen het Wilhelmus (en de conte...

Democratic audit

In de Verenigde Staten van Amerika is een highstakes stresstest van democratische instituties gaande. Uit die test gaat de komende tijd blijken hoeveel tegenkrach...

Digitalisering en de professionaliteit van leraren

We kunnen nog lang niet bevroeden welke impact digitalisering zal hebben, maar het is evident dat het alle facetten van ons leven raakt. Van consumeren tot commu...

De staat van de schoolleider

Schoolleiders zijn er in heel veel soorten en maten. De directeur van een basisschool met 60 leerlingen op het platteland is schoolleider; de deelschoolleider van...

Leiderschap

In veel landen is het vanzelfsprekend dat schoolleiders aan specifieke eisen moeten voldoen om hun vak uit te oefenen. Waarom niet in Nederland?

Roosters en routines

De start van het nieuwe schooljaar is een goed moment om wat langer stil te staan bij het fenomeen ‘lesrooster’. Hoe beter je kijkt naar die schema’s met dagen, t...

Nostalgie

In de zeventiende eeuw was nostalgie een ziekelijke neurologische aandoening met als belangrijkste symptomen: dwangmatig denken aan thuis, niet meer eten en slape...

Samenhang

‘Verlangen naar samenhang’ heet het eerste advies van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS). De RVS ziet dat het denken in systemen een vlucht neemt....

Vernieuwende held

Het onderwijs heeft veel helden, maar slechts een paar worden zo bekend dat ze ook worden herinnerd. Zelfs in hun eigen tijd raken helden vaak al in de vergetelhe...

Vóórleven

De Amerikaanse presidentsverkiezingen zijn net achter de rug (2016). De Nederlandse Tweede Kamerverkiezingen staan voor de deur. Geen beter moment om stil te staa...

Teams: top of treurnis?

In de huidige tijdgeest hebben ideeën over een participatie-samenleving, burgerinitiatieven en zelforganisatie het tij flink mee. Het draait allemaal om 'zelf'. M...

Taal Taal Taal

Stichting Lezen & Schrijven concludeerde (in 2017) dat de taalvaardigheid van Nederlandse pubers achteruit kachelt. In de pers ging het daarna vooral over de vraa...

Intellectuele vrijplaats

Eens was de universiteit een vrijplaats waar academici zich lieten drijven door intellectuele nieuwsgierigheid. Het was een instituut waar onderzoekers en student...

Verborgen krenkingen

In de 'Staat van het Onderwijs' wijst de Inspectie op ongelijke kansen in het Nederlandse onderwijs. Leerlingen met vergelijkbare capaciteiten bewandelen, afhanke...

Burgerschap en sociale ongelijkheid

Een democratische rechtstaat is kwetsbaar. Dat blijkt voortdurend. Opbouw vraagt geduld en vernuft, afbraak gaat verbluffend veel sneller. Bijvoorbeeld als gekoze...

Schaarste rechtvaardig verdelen

De coronapandemie heeft de wereld in de greep. De crisis onthult genadeloos zowel krachten als kwetsbaarheden, van mensen, organisaties, landen en van internation...

Lof der zwijgen

Eens in de zoveel tijd duikt er een documentaire, een artikel of een gloedvolle toespraak op waarin het voorbereidend beroepsonderwijs centraal staat. Heel vaak l...

Toetje

In het kleine zit vaak het grote. Zo hoorde ik onlangs over twee jongeren die in dezelfde groep in een internaat wonen. Ze komen uit verschillende gemeenten. Die...

Zelfredzaamheid

Het woord ‘zelfredzaamheid’ maakt een nieuwe opmars in het beleid. Twintig jaar geleden was de term ook populair. Destijds werd ‘zelfredzaamheid’ gebruikt in docu...

Kwetsbare jongeren

Er zijn jongeren die buiten beeld raken zodra zij het onderwijs verlaten. Hoeveel precies, weet niemand, terwijl het beleid zich opstapelt. Jongeren laten van zic...

Draagvlak voor passend onderwijs

Met 25 maatregelen wil Minister Slob passend onderwijs verbeteren en stapsgewijs toewerken naar inclusiever onderwijs. De Kamer steunt die koers. Dat heeft alleen...

Therapeutisering (1)

Het gaat niet goed met de psychische gesteldheid van de jeugd. Ieder jaar krijgt een op de tien basisschoolleerlingen een vorm van jeugdhulp. Studenten bezwijken...

Therapeutisering (2)

Via (sociale) media vertelt de moderne tijdgeest aan jonge mensen dat ze in alles perfect en altijd gelukkig moeten zijn. Iedereen wordt geacht zelf-bewust, zelf-...